powierzchnia

1. Utrzymać się na powierzchni «nie zmienić swojego statusu społecznego, nie zubożeć, nie stracić na znaczeniu; także: pozostać przy władzy, na stanowisku itp.»: (...) musieli zadowolić się zapłatą tak mizerną, że trudno pojąć, jakim cudem, przy największej nawet pracowitości, potrafili utrzymać się na powierzchni. Z. Herbert, Natura. Stary, trzeba jakoś kombinować, żeby się utrzymać na powierzchni – przekonywał go Karol (...). K. Jedliński, Nie dać się.

2. Wypłynąć na powierzchnię

a) «zacząć mieć wpływy, powodzenie w życiu»: Dałam mu te pieniądze, chociaż wiedziałam, że jest zwykłym wydrwigroszem. Tacy ludzie wypływają dzisiaj na powierzchnię. J. Brzechwa, Owoc.

b) «stać się znanym, aktualnym, ważnym»: (...) głębokie prawdy mają to do siebie, że coraz to wypływają na powierzchnię. S. Barańczak, Poezja.

3. Znieść, zetrzeć, zgładzić itp. kogoś, coś z powierzchni ziemi «uśmiercić, unicestwić kogoś, zniszczyć coś całkowicie»: (...) musimy zwyciężyć. Inaczej nasz naród z nami na czele, ze wszystkim, co nam drogie, zostanie starty z powierzchni ziemi. Polityka 21/2000. – Mamy rozkaz zmieść Grozny z powierzchni ziemi – przechwalają się żołnierze rosyjscy. GW 16/02/2000.

4. Zniknąć z powierzchni ziemi «przestać istnieć, zginąć»: Od wczesnych godzin popołudniowych cały świat wstrząśnięty był dramatyczną katastrofą w holenderskim miasteczku Enschede. Zginęło 20 osób, ponad 500 zostało rannych, ćwierć miasta zniknęło z powierzchni ziemi. Polityka 21/2000.